Trong thi công cơ khí, người ta thường biểu thị các vật thể sử dụng trong thi công (bulong, ốc vít,...), biểu thị phương pháp thi công như hàn, nối lắp ghép các chi tiết bằng bản vẽ kỹ thuật. Vậy, để đọc được bản vẽ kỹ thuật thì trước hết chúng ta cần tìm hiểu về các kí hiệu mối hàn trong bản vẽ.

I. Bản vẽ kỹ thuật có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện mối hàn?

Bản vẽ kỹ thuật là tài liệu chứa các hình biểu diễn vật thể và những số liệu cần thiết cho công việc chế tạo và kiểm tra vật thể.

Trong một bản vẽ kỹ thuật, từng mối hàn, góc hàn và kiểu hàn đều được thể hiện bằng những ký hiệu riêng biệt để từ đó người thợ có thể đọc hiểu bản vẽ trước khi bắt tay vào thực hiện.

Hơn nữa, bản vẽ cũng cho người thợ biết được các vật liệu họ sắp thi công là vật liệu gì (nhôm, sắt, thép, inox 304...). Tuỳ theo độ dày mỏng của vật liệu mà người thợ biết được phương pháp hàn phù hợp, hàn bằng que hàn, hàn bằng gió... (hàn chấm ngắt, hàn ngoáy, hàng đi tay,...).

II. Các kí hiệu mối hàn được quy ước trên bản vẽ ra sao?

Theo tiêu chuẩn Việt Nam, việc quy ước và biểu diễn các mối hàn trên bản vẽ không phụ thuộc vào phương pháp hàn:

• Mối hàn nhìn thấy được biểu thị bằng nét cơ bản.
• Mối hàn khuất thì được ký hiệu bằng các nét đứt.
• Điểm nhìn thấy được thì ký hiệu bằng dấu “+”, dấu này được biểu thị bằng nét liền cơ bản.

• Việc biểu thị mối hàn hay điểm hàn được quy ước dùng một đường gióng hoặc nét gạch ngang của đường gióng. Nét gạch ngang này được vẽ song song với đường băng của bản vẽ. Ở điểm cuối của đường gióng có một nửa mũi tên chỉ vị trí của mối hàn.
• Các đường viền riêng và chữ số La Mã được quy ước để biểu thị mối hàn có nhiều lớp.
• Đối với các mối hàn do người thiết kế quy định thì cần có chỉ dẫn kích thước các phân tử kết cấu chung trên bản vẽ.

• Nét liền cơ bản được sử dụng để kí hiệu giới hạn của mối hàn, còn nét liền mảnh thì được dùng để kí hiệu giới hạn các phần tử kết cấu.

Nhằm đảm bảo tính an toàn khi thực hiện công đoạn hàn thì chúng ta cần tuân thủ các tiêu chuẩn nối thép nào?

III. Cấu trúc quy ước cho mối hàn.

1. Tiêu chuẩn.

Thông số của mối hàn được cung cấp bởi các kí hiệu phụ. Các kí hiệu phụ này thường được đặt ở trên hoặc xung quanh đường gióng chỉ của mối hàn, hình ảnh minh hoạ quy ước dưới đây sẽ thể hiện rõ điều này.

2. Phi tiêu chuẩn.

Các phương pháp, dạng hàn cơ bản nhất và kiểu liên kết hàn được kí hiệu như sau:

Trong đó:

- Đ là hàn tự động dưới lớp thuốc mà không sử dụng tấm lót đệm thuốc hay hàn đính trước.

Đ1 là hàn tự động dưới thuốc sử dụng tấm lót bằng thép.

Đđ1 là hàn tự động dưới thuốc sử dụng tấm lót bằng đồng hay thuốc liên hợp.

Đđ- là hàn tự động dưới thuốc sử dụng đệm thuốc.

Đh là hàn tự động dưới thuốc có hàn đính trước.

Đbv là hàn tự động trong môi trường có khí bảo vệ.

- B là hàn bán tự động dưới thuốc mà không sử dụng tấm lót đệm thuốc hay hàn đính trước.

Bt là hàn bán tự động dưới thuốc sử dụng tấm lót bằng thép.

Btđ là hàn bán tự động dưới thuốc sử dụng tấm lót bằng đồng hay thuốc liên hợp.

Bđ là hàn bán tự động dưới thuốc sử dụng đệm thuốc.

Bh là hàn bán tự động dưới thuốc có hàn đính trước.

Bbv là hàn bán tự động trong môi trường có khí bảo vệ.

- Xđ là hàn diện xỉ bằng điện cực dây.

Xt là hàn điện xỉ bằng điện cực tấm.

Xtđ là hàn điện xỉ bằng điện cực tấm dây liên hợp.

Kí hiệu kiểu mối hàn, liên kết hàn nếu cho phía phụ thì được ghi ở dưới nét ngang và được kí hiệu bằng các chữ cái in thường, đồng thời cũng kèm theo các chữ số để chỉ kiểu liên kết hàn.

Trong đó: 

- Chiều cao cạnh mối hàn K của liên kết hàn chữ T và hàn góc được thể hiện bằng kí hiệu Delta và chữ số bên cạnh.

- Chiều dài phần hàn gián đoạn được kí hiệu “/” hoặc “Z” kèm theo số chỉ bước hàn.

IV. Quy ước phụ kí hiệu mối hàn.

Độ nhẵn bề mặt gia công mối hàn có thể ghi ở trên hoặc dưới đường ngang sau kí hiệu kiểu mối hàn. Nếu mối hàn cần kiểm tra thì ghi dưới đường gióng xiên.

Nếu bản vẽ có các mối hàn tương tự nhau thì chỉ cần ghi số lượng và số hiệu của chúng (vd: 20N1). Chúng ta cần ghi kí hiệu này trên hoặc dưới nét ngang, nếu không còn chỗ trống thì ghi dưới đường xiên.

Lưu ý: Các kí hiệu phụ, chữ số hay chữ (ngoại trừ các chỉ số) trong kí hiệu mối hàn thì được quy định có chiều cao như nhau (3÷5mm). Ngoài ra phải được thể hiện trên bản vẽ bằng nét liền mảnh.

Dưới đây là kí hiệu chu tuyến được sử dụng để chỉ hình dáng bề mặt của mối hàn thành phẩm.

V. Kí hiệu mối hàn theo một số tiêu chuẩn của quốc gia khác.

Bạn có thể xem thêm:

Máy lọc không khí là gì? Top máy lọc không khí tốt nhất 2021

Máy massage chân, top những loại máy massage tốt nhất hiện nay

Quy ước kí hiệu mối hàn của các nước khác sẽ có một chút khác biệt so với tiêu chuẩn Việt Nam.

1. Tiêu chuẩn Anh.

Dựa theo tiêu chuẩn Anh, các tư thế hàn cơ bản khi hàn hồ quang bằng tay được kí hiệu như sau:

• Hàn sấp: D
• Hàn ngang: X
• Hàn đứng từ dưới lên: Vu
• Tư thế hàn D: mối hàn 1G, 1F.
• Tư thế hàn X: mối hàn 2G, 2F.
• Tư thế hàn O: mối hàn 4G, 4F.

2. Tiêu chuẩn Đức DIN 1912.

• Hàn ngang ở tư thế sấp: PB(h).
• Hàn ngang ở tư thế đứng: PC(q).
• Hàn trần: PE(u).
• Hàn đứng từ dưới lên: PF(s).
• Hàn đứng từ trên xuống: PG(f).

Trên đây là bài chia sẻ của Uniduc về một số quy ước kí hiệu mối hàn được thể hiện trong bản vẽ kỹ thuật. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình thực hiện các công việc hàn. Hàn được ứng dụng nhiều trong sản xuất các chi tiết máy cơ khí như máy sản xuất khẩu trang, dây chuyền chiết rót nước đóng chai, robot và các loại máy công nghiệp. Uniduc viết bài này hi vọng cung cấp cho bạn kiến thức, để thực hiện công việc tốt hơn.

Ngoài ra công ty Uniduc còn chuyên cung cấp các giải pháp phần mềm quản lý doanh nghiệp, bạn có thể liên hệ chúng tôi để được sử dụng miễn phí, với chi phí tốt nhất.

Chúc bạn thành đạt trong công việc và hạnh phúc trong cuộc sống !

Hotline / Zalo: 0903 666 014

Website: https://uniduc.com/vi

-------------////--------------------------------------------////------------

HUMANOID ROBOT CỦA CÔNG TY UNIDUC SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN.